Afhankelijkheid

Om je afhankelijkheid van anderen te beperken moet je zorgen voor een stabiel evenwicht tussen  je draaglast en je  draagkracht. Wanneer er geen evenwicht meer is lijkt het alsof je de greep op het leven kwijt bent. Dit kan verschijnselen van stress met zich meebrengen; zoals rusteloosheid, vergeetachtigheid, slecht slapen en een grotere mate van geïrriteerdheid en labiliteit. Het zijn de signalen van uit balans zijn.
Het is dan zaak ervoor te zorgen dat de balans weer meer in evenwicht komt. De factoren die de draagkracht versterken zijn:
- Aandacht voor jezelf;
- Het uiten van gevoelens;
- Autonomie (zelf de touwtjes in handen nemen);
- Perspectief (het maken van plannen);
- Overlevingstrategieën;

Aandacht voor jezelf

In het algemeen krijgt je meer aandacht als je in een 'actieve' ziektefase verkeert, wanneer er van alles gebeurt. Men vraagt naar je, men doet wat extra's voor je. Maar dit houdt op als men denkt dat je weer in rustiger vaarwater bent. Op zich is dat een goede zaak. Het is niet echt plezierig om altijd maar weer in het middelpunt van de belangstelling te staan. Voor jou is het wel nodig dat je in staat bent jezelf aandacht te geven wanneer de aandacht van anderen minder wordt. Jij weet wanneer je dat extraatje nodig hebt en dat je het nodig zult hebben, is zeker. Aandacht aan jezelf geven betekent dat je jezelf iets extra's toestaat, ook al lijkt het misschien overbodig; dat iets plezierigs belangrijker is dan iets wat nuttig of nodig is. 'Als ik mij rot voel, dan ga ik stomme boekjes lezen en dan vergeet ik alles', aldus een kankerpatiënt.
Aandacht voor jezelf wil ook zeggen dat je in staat bent aandacht van anderen te vragen wanneer je die nodig hebt. De omgeving weet en ruikt niet altijd wanneer jij behoefte hebt aan die arm om je heen, of die aai over je bol. Dit geldt vooral voor alleenstaande mensen. Die zullen moeten leren hier actiever mee om te gaan, wat in het begin vaak niet eenvoudig is. Echter, zonder vraag is er geen aanbod.

Het uiten van gevoelens

Een belangrijke verlichting van de draaglast is: uiten wat je dwars zit.
Het hoofd vol van malende gedachten en gevoelens die zwaar op de maag liggen, leveren vaak lichamelijke spanningen op. Het is goed om aan deze gedachten en gevoelens aandacht te besteden. Een goede methode is op te schrijven wat je voelt en wat je bezig houdt, of door gebruik te maken van je tranen die hoog zitten.
Het is ook mogelijk er met anderen over te praten. Dat hoeft niet direct wat op te lossen, maar kan wel opluchting bieden. De wens tot praten kan echter ook gepaard gaan met angst om de ander te belasten met jouw gevoelens en overwegingen. Je wilt je naaste beschermen voor nog meer verdriet. Toch blijkt dat door het samen te delen ieders draaglast kleiner wordt.
 

Autonomie

Het gevoel de touwtjes van je leven in handen te hebben, is hetzelfde als de autonomie over je leven hebben. Als je het gevoel hebt de greep op het leven kwijt te zijn, is het belangrijk te kijken wat je nog wel in je macht hebt. Dit is zeker van belang bij gevoelens van afhankelijkheid en machteloosheid.
Het versterken van je autonomie bestaat eruit dat je nauwkeurig en kritisch beziet wat je wel en wat je niet kunt, wat je wel en niet wil, om vervolgens te bekijken in hoeverre dat dan te realiseren is.
Dit kan betekenen dat je op zoek gaat naar bvb. informatie over de mogelijkheden van behandeling. Dat je je afvraagt wat voor jou kwaliteit van leven inhoudt.
Ook kan je nadenken van wie je hulp wilt hebben en vooral: wanneer, op welke manier en hoe lang? Het is een op zoek gaan naar keuzemogelijkheden die je hebt, ook al lijk je met je rug tegen de muur te staan. Hierbij is het belangrijk jezelf en anderen duidelijk te maken wat je wilt en waar je prioriteiten liggen. Het geeft je een gevoel van macht terug, waar je je eerst zo machteloos voelde.
 

Perspectief

Wanneer de toekomst ineens zo onzeker is, is de kans groot dat je eigenlijk geen plannen meer durft te maken. Ver vooruit zien is eng. Het gevolg hiervan is dat het dagelijks leven zo uitzichtloos lijkt. Er is zo weinig meer waarop je je kunt verheugen. Daardoor krijgt de ziekte met al zijn gevolgen een grote en vrijwel alles bepalende plaats.
Om dat te voorkomen kan het maken van plannen, kleinschalig en op korte termijn, belangrijk zijn: dat je iets hebt om naar toe te leven, waarop je je kunt verheugen.
 

Overlevingsstrategieën

Ieder mens heeft zijn eigen manier of strategie om te overleven in een moeilijke en benauwende tijd en/of situatie. Welke manier bij jou hoort, kun je vaak ontdekken door terug te kijken op je leven en je te herinneren wat jou heeft geholpen in tijden van bijvoorbeeld verdriet of stress.
Of je ogen te sluiten voor alle consequenties of die juist met open vizier tegemoet te treden. Of…. Het is jouw manier om met de gegeven situatie om te gaan. Zo heeft iedereen een eigen strategie, die past als een jas.